Doping w Sporcie XXI wieku

Stosowanie środków mających na celu zwiększenie siły, pobudzenie organizmu do większego wysiłku i zwalczania występowania zmęczenia podczas rywalizacji sportowej są uznane za substancje dopingujące. Kluczową podstawą definicji jest lista zabronionych substancji i metod uznanych za dopingujące. Podstawowym kryterium umieszczenia wybranego środka lub metody na liście zabronionej jest bezpieczeństwo zdrowotne zawodników.

Za doping uznaje się :

  • obecność substancji zabronionej lub jej metabolitów lub markerów w próbce fizjologicznej sportowca

  • niewyrażenie zgody lub niezgłaszanie się na kontrolę antydopingową

  • unikanie pobrania próbek

  • nieprzestrzeganie wymaganych informacji na temat miejsca pobytu sportowca

  • manipulowanie lub próba manipulowania jakąkolwiek częścią kontroli antydopingowej

  • posiadanie substancji lub stosowanie metod zabronionych

  • podanie lub próba podania zawodnikowi substancji zabronionych

  • handel substancjami zabronionymi

  • pomaganie, zachęcanie, ułatwianie, podżeganie, ukrywanie lub próba podania zawodnikowi każdy inny rodzaj współdziałania wiążący się z naruszeniem przepisów antydopingowych.

Najbardziej wyrafinowane formy dopingu to obecnie erytropoetyna ( EPO ) lub ludzki hormon wzrostu (hGF). Wykrywanie obu substancji w moczu jest trudne z powodu rozróżnienia syntetycznej cząsteczki od naturalnej.

Od dekady coraz głośniej mówi się o dopingu genomowym.

Naukowcy znają około 200 wariantów genów, od których może bezpośrednio zależeć lepsza wydolność fizyczna sportowca. Na naszych oczach zachodzi ewolucja środków dopingujących.

Sport to przezwyciężanie własnych słabości na arenie zmagań, ale nie w laboratoriach naukowców.

Światowa Agencja Antydopingowa ( VADA ) zaliczyła doping genowy do grupy
M3 ( metody zabronione ), gdzie stosowanie ich jest bezwzględnie zabronione podczas zawodów i poza zawodami.

Jednym z elementów kluczowych w historii walki z dopingiem w sporcie jest paszport biologiczny zawodnika. Paszport biologiczny polega na analizie serii danych zebranych
na temat zawodnika, to absolutnie zmiana w podejściu do badań antydopingowych.

Dzisiaj podejście jest zindywidualizowane, upraszczając nie interesuje to, co sportowiec zażył, lecz to jak zmienił się jego organizm, czy też jak jego organizm zareagował
na zastosowanie dopingu.

Obecnie testy antydopingowe coraz bardziej zmierzają w kierunku tzw. inteligentnego testowania. Walka z dopingiem nie ogranicza się do pracy w laboratoryjnej.

Starogrecka zasada sportowców „czyń jak najlepiej, tym co posiadasz”, była naruszeniem już w starożytności. Wczasach współczesnych zmienił się to w wyścig dopingowiczów
z antydoppingowiczami.

 

Lek.med. Jolanta Siwek
Specjalista medycyny sportowej, dzięcięcej i rodzinnej
Poradnia Medycyny Sportowej
ZOZ SALUS Ostrzeszów