Piłka Nożna Część I – Zasady kwalifikacji medycznej dzieci i młodzieży do uprawiania piłki nożnej

Właściwy dobór młodych kandydatów do uprawiania sportu, warunkuje ich pomyślny rozwój psychofizyczny i jest gwarantem wysokiej skuteczności szkolenia. Sprawność fizyczna dzieci i młodzieży utożsamiana jest rozwojem motorycznym, który odbywa się na bazie rozwoju morfologicznego, fizjologicznego i psychologicznego. Przede wszystkim należy mieć na uwadze rozwój aparatu ruchu, czyli układu kostno-stawowego, mięśniowego, część narządów zmysłów, a także szereg właściwości strukturalno – funkcjonalnych.

Tempo rozwoju motoryczności: siłę, szybkość, wytrzymałość, zwinność, zręczność, gibkość i moc u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym przebiega nierównomiernie.
Kandydata na uprawianie piłki nożnej należy poddać opiece medycznej, która została uregulowana aktami prawnymi: Ustawa z 25 czerwca 2010 r. o sporcie, Dz.U.
z 2010 r. nr.127, poz.857 ze zmianami
i rozporządzenie: 1) Dz.U. z 2011 r. nr.88, poz.502, 2) Dz.U. Z 2011, nr.88, poz.500.

Badanie kwalifikacyjne (dobór dyscypliny), czyli badanie wstępne zawodnika obejmuje badanie antropometryczne, ogólne badanie lekarskie w tym badanie ortopedyczne (wykrywanie wad układu kostno-stawowego). Ocena wybranych wskaźników antropometycznych jest bardzo ważnym elementem każdego badania lekarskiego, kwalifikacyjnego dzieci i młodzieży do uprawiania sportu. Badanie to jest częścią procesu diagnostycznego i kontroli ogólnej kondycji zdrowotnej dziecka, polega na dokładnych, nieinwazyjnych i bezbolesnych pomiarach umożliwiając ocenę stanu biologicznego dziecka wraz ze stanem odżywienia oraz obserwacją ewentualnych odchyleń.

Do tego badania laboratoryjne: morfologia, OB, glukoza, mocz ogólny, badanie EKG  ważne 12  miesięcy. Badania konsultacji specjalistycznych jak: okulistyczna, laryngologiczna ważne 2 lata i badanie przeglądu stomatologicznego ważne 12 miesięcy. Następnie co 6 miesięcy badanie okresowe obejmujące badanie antropometryczne, ortopedyczne, jak i monitorowanie stanu zdrowia.  Badanie okolicznościowe, kontrola po zachorowaniach i urazach. Badania odbywają się w gabinecie lekarskim, z zachowaniem wszystkich ustaw prawnych i w obecności rodzica, a nie na boiskach czy w pomieszcze-
niach klubowych

Lekarz medycyny sportowej jest odpowiedzialny za zbadanie, prowadzenie dokumentacji medycznej i ocenę medyczną zdolności zawodnika do uczestnictwa w sporcie. Wydanie orzeczenia o treści : zawodnik zdrowy; zawodnik z problemem medycznym i zawodnik
z chorobą przewlekłą.

Piłka nożna jest najbardziej popularną dyscypliną sportową uprawianą przede wszystkim przez ludzi młodych. Jako sport kontaktowy przyczynia się do powstania wielu urazów. Światowa organizacja piłki nożnej FIFA zaniepokojona ilości urazów występujących
w światowych statystykach osób grających w piłkę nożną, rozpoczęła poszukiwania prewencyjnego programu ćwiczeń, który mógłby ograniczyć ich częstotliwość. Zaproponowany przez ekspertów program 11+ jest programem całkowicie zastępującym dotychczasowe formy rozgrzewki przed treningiem piłkarskim. Odbywa się on
w normalnych warunkach boiskowych i trwa 20 minut.  Głównym celem ćwiczeń jest rozwój siły, kontrola mięśniowo-nerwowa i sprawność (zwrotność) ogólna. Podstawą wszystkich ćwiczeń jest prawidłowa technika ich wykonania.

W trosce o zdrowie młodego pokolenia powinniśmy działać razem z nauczycielami WF
i trenerami. Uczniowie, którzy nie wymigują się od zajęć wychowania fizycznego, osiągają lepsze wyniki w nauce, twierdzą amerykańscy naukowcy, którzy opublikowali rezultaty swoich badań w The Jurnal of Pediatrics. Z badań wynika, że uczniowi ci, którzy byli bardziej wysportowani, najlepiej sobie radzili w testach z matematyki, czytania i języków. Choć związek aktywności fizycznej z łatwością przyswajania wiedzy wykazywały już wcześniejsze badania, naukowcy wciąż nie widzą dokładnie dlaczego się tak dzieje.

Gra w piłkę nożną 2 razy w tygodniu pomaga znacznie obniżyć ciśnienie tętnicze, ustabilizować tętno i pozbyć się tkanki tłuszczowej. Badacze uważają tę formę aktywności fizycznej za bardziej skuteczną niż tradycyjne wskazówki lekarzy dotyczące diety i ćwiczeń. Marzeniem jest realizacja znanego powiedzenia: „ćwiczymy na zajęciach
z WF-u, aby być zdrowym, trenujemy bo jesteśmy zdrowi”. 

Lek. med. Jolanta Siwek
Specjalista medycyny sportowej, dziecięcej i rodzinnej
Poradnia Medycyny Sportowej
ZOZ Salus Ostrzeszów